Steeds vaker hoor je in discussies over politiek de oproep terugkomen om niet te gaan stemmen. De kiesgerechtigden in kwestie hebben hiervoor allerlei morele en strategische redenen die voorbij gaan aan een cruciaal element. Het interesseert namelijk niemand.
Dus: je bent het niet eens met de huidige politiek en gaat daarom niet stemmen. Je gelooft de VVD & PvdA niet (terecht), vindt Wilders stemmen een slecht idee (terecht), ziet aan de kant van de SP dat er na de verkiezingen sowieso een Marijnissen-coupe gepleegd wordt, snapt van de 14-jarige Klaver niet waarom hij op de lijst staat, wil niet het risico lopen dat we een premier krijgen die eruit ziet als Droopy en je hebt geen idee waar de rest van de partijen überhaupt het idee vandaan halen dat ze geschikt zijn om het land te regeren.
Politici boeit het niet dat jij niet stemt
Alleen dat boeit dus niemand. Ten eerste de politici. De mensen die zichzelf verkiesbaar hebben gesteld vinden het natuurlijk kut dat je niet op ze wilt stemmen. Het is echter een stuk minder kut dat jouw stem ook niet naar een politieke tegenstander gaat. En dus interesseert het ze meer wat de zwevende kiezer gaat doen, die potentieel wel op hen of een tegenstander gaat stemmen.
Niet stemmen geeft geen signaal
Maar als je niet stemt geef je een duidelijk signaal af, toch? Nou, nee. Ten eerste moeten er een heleboel mensen niet stemmen voordat zoiets opvalt. Maar als dat gebeurt, en er wordt wat mee gedaan, dan is wat je hebt gestuurd niet zozeer een duidelijk signaal. Het is eerder een flinke hoeveelheid ruis. Vergelijk het met SBS6: als de zender uitzendt, krijg je een lading bagger over je uitgestort en kun je concluderen dat het een lading bagger is. Maar als doet-ie het niet en je moet uitzoeken waarom, dan heb je niet eens de lading bagger als signaal. Enige parallel met het stemrecht in deze analogie anders dan het ontbreken van een duidelijk signaal berust op puur toeval. Hoe dan ook: uit een grote lading niet-stemmers komt geen duidelijk signaal. Je kunt er daarom rustig een kratje bier op zetten dat, indien dit onderzocht wordt, er geen conclusie uitkomt die overeenkomt met het signaal dat jij de politiek wilde geven.
Het systeem heeft er totaal geen last van dat jij niet stemt
En dan is er nog het systeem. Het systeem heeft er totaal geen last van dat je niet stemt, maar we willen je ook even uit de droom helpen dat je het systeem ondermijnt dóór niet te gaan stemmen. Je hebt namelijk het recht om te stemmen. Dat is geen plicht om te stemmen en dus voorziet het systeem erin dat je ook de keuze hebt om dat niet te doen. Dat is dus prima en door niet te gaan stemmen ondersteun je het systeem, zoals dat is ingericht, net zo goed als door het wel te gaan doen.
Blanco stemmen zijn ongeldig en boeien alleen de stemmentellers
Nu kun je denken dat ‘blanco’ stemmen een goed alternatief is voor niet-stemmen, maar dan heb je het mis. Het enige verschil tussen niets aankruisen en een ongeldig stembiljet inleveren is dat ‘blanco’ apart wordt geregistreerd. Het verschil met niet-stemmen en blanco stemmen is dat degene die stemmen moeten tellen je zullen haten. Je kunt nog beter een rol pleepapier in de stembus deponeren, daarvan hoeven ze hem tenminste niet open te vouwen om te concluderen dat het een nutteloze actie is. Want je blanco stem telt namelijk net zo hard mee als de voorgenoemde rol pleepapier. En om dezelfde redenen als dat het niemand boeit dat je niet stemt, boeit het dus vrijwel niemand dat jij blanco stemt.
