De “nieuwe Koude Oorlog” bereikte vrijdagavond een hoogtepunt, toen kort na sluitingstijd van de beurs in New York een deel van het Turkse leger strategische punten in Istanbul en Ankara innam en met een kleine “Shock and Awe”-voorstelling door F-16s en gevechtshelicopters een couppoging in gang zette.
TV-stations en het hoofdkwartier van het leger werden bezet, regeringsgebouwen gebombardeerd. In een boodschap zeggen de coupplegers “in naam van de democratische orde” te handelen. President Erdogan bevond zich op dat moment in Mongolië op de Azië-Europa-top. in Marmaris op vakantie (thanks Drs. Ploppo)
Westerse regeringsleiders reageren vreemd op de coup; de leider van een mede-NAVO-lidstaat waar zich rond de 60 kernbommen onder beheer van de VS bevinden wordt in een coup afgezet, en de minister van buitenlandse zaken van de VS komt niet verder dan dat hij “hoopt op stabiliteit en continuiteit in Turkije”. Hij is op dat moment in Moskou, waar hij de Russen een “breed nieuw militair partnerschap in de strijd in Syrië” komt aanbieden. So long, Erdogan.
De VS stelt een tekst op waarover de volgende dag in de VN-veiligheidsraad gestemd moet worden (de daadwerkelijke stemming vindt plaats terwijl al duidelijk is dat de coup is mislukt, Egypte stemt de motie weg):
“The statement drafted by the US called on all the parties to demonstrate restraint and avoid violence so that the crisis in the country ends as soon as possible and the rule of law returns.”
Vertaling: belangrijk is de terugkeer van “the rule of law”, niét de terugkeer van Erdogan. “Demonstrate restraint and avoid violence” = “alle verzet is zinloos”.
Pas uren ná het mislukken van de coup komt het Witte Huis met de verklaring die zegt dat Obama “unwavering support for the democratically-elected, civilian government of Turkey” heeft.
Het Pentagon brengt via de media de leugen (“a senior U.S. military source said”) naar buiten dat Erdogan zou proberen om in Duitsland asiel aan te vragen. Boodschap aan de Turken: jullie president is op de vlucht. In maart dit jaar publiceerde Newsweek een artikel van de hand van een oud-Pentagon-medewerker met de suggestieve titel “WILL THERE BE A COUP AGAINST ERDOGAN IN TURKEY?”. De boodschap is duidelijk:
“Erdoğan might hope friends would rally to his side, but most of his friends—both internationally and inside Turkey—are attracted to his power. Once out of his palace, he may find himself very much alone, a shriveled and confused figure like Saddam Hussein at his own trial.
I make no predictions, but given rising discord in Turkey as well as the likelihood that the Turkish military would suffer no significant consequence should it imitate Abdel Fattah el-Sisi’s game plan in Egypt, no one should be surprised if Turkey’s rocky politics soon get rockier.”
Het motief voor de coup lijkt te liggen in het feit dat Turkije zich plotseling begon af te keren van de anti-Rusland en anti-Assad-houding van de NAVO. Erdogan maakte zelfs Putin zijn excuses voor het neerhalen van de Russische MiG door de Turkse luchtmacht. En vorige week maakten de Turken bekend dat ze de relaties met Assad gaan normaliseren, wat het einde van de oorlog in Syrië tot gevolg zal hebben. En dus het einde van ISIS. En daarmee het einde van Westerse steun aan de Koerden, zodat het ontstaan van een onafhankelijk Koerdistan wordt voorkomen.
Na het mislukken van de coup en Erdogans terugkeer in Turkije gebeurden er een aantal interessante dingen: Het Turkse leger sloot de NAVO-luchtmachtbasis Incirlik hermetisch af van de buitenwereld en het Turkse luchtruim voor NAVO-vliegtuigen, en houdt zo VS-soldaten de-facto in gijzeling. Op Incirlik worden de kernwapens van de VS opgeslagen. Én Erdogan beschuldigt de in de VS wonende sekteleider Gulen ervan de coup georganiseerd te hebben en vraagt de VS om zijn uitlevering. Premier Yildirim dreigt elk land dat Gulen steunt met oorlog. De Turkse minister van Arbeid beschuldigt de VS van directe betrokkenheid bij de coup. De Westerse pers komt met de conspiracy theory dat Erdogan zélf achter de coup zou zitten, en noemt hem openlijk een dictator.
Erdogan counterde onverstoorbaar in een speech op het Taksim-plein:
““Dear President Obama, I told you this before, arrest Fethullah Gulen or return him to Turkey. You didn’t listen. I call on you again, after the coup attempt – extradite this man from Pennsylvania to Turkey. If we are strategic partners, do what is necessary,” Erdogan said. He also explicitly called any nation supporting Gulen “an open enemy of Turkey.”
Update: Het lijkt erop dat de VS nu eieren voor hun geld gaan kiezen en Gulen gaan uitleveren.
(Ik mocht van redactiegeneraal Jake een uurtje uit de kooi van Faraday om dit stuk te potsen, lees zijn kijk op de coup hier)
